Η Μεσσήνη είναι η έδρα του Καλλικρατικού Δήμου Μεσσήνης. Είναι χτισμένη στη δεξιά όχθη του ποταμού Παμίσου, στο κάτω μέρoς της Μεσσηνιακής πεδιάδας, το Ομηρικό «Μάκαρ πεδίον» ή «Μακαρία», όπως λέγεται ακόμα και σήμερα. Έγινε η μούσα του λογοτέχνη Σωτήρη Πατατζή που την απαθανάτισε ως «Μεθυσμένη Πολιτεία» στο ομώνυμο μυθιστόρημα, το οποίο περιγράφει ένα μεγάλο μέρος από τη ζωή της πόλης στο Μεσοπόλεμο.

Πιθανότατα είναι η τοποθεσία «Λίμναι» που αναφέρει ο περιηγητής Παυσανίας «έστι δε εν τη μεσογαίω, κώμη Καλάμαι και Λίμναι χωρίον». Παρ΄ότι η λέξη «χωρίον» σημαίνει χώρο και όχι «χωριό» μάλλον πρέπει να θεωρήσουμε την αναφορά ως υποδηλούσα χώρο κατοικημένο. Παράλληλα η «κώμη Καλάμαι» είναι ίσως το σημερινό χωριό Καλάμι και όχι βέβαια η Καλαμάτα. Ακόμα και σήμερα, μια συνοικία της αρχαιότερης Ενορίας της Μεσσήνης, αυτή του Αγίου Δημητρίου, ονομάζεται «Λιμοχώρι», πιθανώς εκ παραφθοράς του «Λιμνοχώρι» (αφού λιμός-πείνα δεν θα μπορούσε ποτέ να ενσκήψει στο ευφορότερο σημείο της Μεσσηνίας).

Στα αξιοσημείωτο της σύγχρονης Μεσσήνης, είναι το Πάρκο της, τα συντριβάνια που χορεύουν με τη μουσική και η παραλία της Μεσσήνης Μπούκα, που έχει βραβευτεί με Γαλάζια Σημαία. Οι υπηρεσίες στους λουόμενους, όπως αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδο ποδοσφαίρου, γήπεδα καλαθοσφαίρισης, παράλιας πετοσφαίρισης και αντισφαίρισης), νερό, μαρίνα και καθαρισμός της άμμου, παρέχονται δωρεάν από το Δήμο Μεσσήνης.

Περίφημο είναι και το Μεσσηνιακό καρναβάλι, με τις φωτιές το βράδυ της Κυριακής των απόκρεων, το κρέμασμα της «γριάς Συκούς» το πρωί της Καθαροδευτέρας, τον σατυρικό λόγο του καρνάβαλου το απόγευμα με την παρέλαση των αρμάτων και των καρναβαλιστών που δίνουν ένα μοναδικό τόνο, έχοντας κάνει πολύ γνωστό το καρναβάλι της Μεσσήνης. Τη Δευτέρα του Πάσχα γίνεται "σαϊτοπόλεμος" και στις 20 Σεπτεμβρίου διοργανώνεται το Μεσσηνιώτικο πανηγύρι που διαρκεί 9 μέρες.

Το πανηγύρι συνδυάζεται με την κάθοδο της Θαυματουργής εικόνας της Παναγίας από το καθολικό της Μονής του Βουλκάνου (Ιθώμη) που είναι κτισμένη παρά την Αρχαία Μεσσήνη. Η λιτανεία ης εικόνας γίνεται επί 20 χιλιόμετρα καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας, ενώ εγκαθίσταται στο μετόχι της μονής, ναό της Ζωοδόχου Πηγής, που αποτελεί προσκύνημα για χιλιάδες ανθρώπων που συρρέουν από πολλά μέρη της Ελλάδας.